(چشم اندازی بر امکان برجام اروپایی).
ارزیابی تاریخی نظریه سیاست "نیروی سوم " در تحولات سیاسی دو قرن اخیر ایران (قسمت اول)
(چشم اندازی بر امکان برجام اروپایی)
✅۱-نظریه استفاده از سیاست نیروی سوم هر چند ما بین دو نظریه موازنه مثبت و موازنه منفی است ولی در تاریخ تحولات ایران بعد از سقوط صفویه تا به امروز به عنوان چاشنی و مکمل هر دو سیاست متضاد قبلی استفاده می گردیده است۰ اما ویژگی اصلی و ممیزات خاص این نظریه اصول و زمینه هایی دارد که عبارتند از :
✅۲- نیروی سوم به قدرتی گفته میشود که سابقه استعماری و یا تجاوز و یا بدعهدی در کشور میزبان نداشته و حضور آن در بخش هایی از کشور خطرناک نمی باشد ۰
✅۳- کشور نیروی سومی باید دارای چنان قدرت و توانمندی باشد که بتواند در مقابل و یا به عنوان پر کردن خلاء کشورهای سلطه گر قرار گرفته و از فشار و زورگویی کشور و یا کشورهای قلدر و متجاوز کم کند ۰
✅۴- کشور نیروی سوم باید تا حدود زیادی از مرزهای جغرافیایی کشور میزبان دور باشد تا طمع ارضی پیدا نکند ۰
✅۵- کشور نیروی سوم باید در شرایطی نباشد که خود به قدرت سلطه گر بعدی مبدل گردد ۰
✅۶-حضور نیروی سوم بایستی مدیریت شده و محدود و در زمینه و یا زمینه هایی باشد که بتوان از آن به صورت گذرا و موقت بیشترین نفع را برده و کمترین هزینه و آسیب را داشته باشد۰
✅۷- سیاست استفاده از نیروی سوم بایستی از طرف کشور مستقل و رجال سیاسی کارآزموده و امین و بافراست و سیاست دان انجام شود و از آنها طی یک برنامه راهبردی و مشخص و زمان بندی شده در فرایندی معلوم استفاده گردد ۰
✅۸- سیاست نیروی سوم میتواند از یک واکنش مقطعی و زود گذر در یک "بحران مقطعی" برای حل مسئله خاص شروع شده و تا یک سیاست و "استراتژی ملی" بلند مدت ادامه یابد ۰
✅۹ -کشور نیروی سوم ممکن است در منافع کوتاه مدت خود با کشور میزبان همراهی ، ولی در منافع دراز مدت خود آن کشور را طمع و برگ برنده " قمار سیاست" قرار دهد۰
✅۱۰-استفاده از نیروی سوم مانند" وسیله" و نه "هدف" بایستی تلقی گردد لذا رسم روزگار و "قانون سیاست" ایجاب می کند که وقتی می خواهی دیگری را وسیله برای اهداف ملی خود قرار دهی، بایستی مواظب باشی تا او تو را وسیله اهدافش قرار ندهد!!
🔴🔵مفید بودن و یا نبودن هر یک از موارد دهگانه گفته شده در مقاطع تاریخی گوناگون و موضوعات مهم باید به طور جدا و با عمق و تانی بررسی گردد۰ استفاده از این سیاست و تجویز میزان موفقیت آن به مثابه طبیب حاذقی میماند که برای بیمار خاص و بیماری معلومی بایستی به میزان معینی از دارو را تجویز نماید ۰ رعایت کردن این شرایط منجر به سلامتی و عدم رعایت آن ، تشدید مرض و یا مرگ مریض را به دنبال خواهد داشت ۰ موفقیت و یا شکست در سیاست استفاده از نیروی سوم در معادلات سیاسی امروز در مسئله برجام یا به اصطلاح "برجام اروپایی" بسته به ارزیابی و تطبیق شرایط با بندهای مذکور دارد؛ بندهایی که در" تجربه تاریخی روابط خارجی ایران همچون "عیاری" برای سنجش درست عمل نموده است و اطلاع دیپلمات و سفرای ایرانی تراز انقلاب از این عیار و سنجش لازم و ضروری است ۰
